Vampir deyilən yarı insan, yarı heyvan məxluqların mövcudluğu
barədə tutarlı dəlillər yoxdur.
Lakin hər kəs eyni sözləri deyir:
Qorxulu sifət, qanlı yırtıcı dişlər, caynaqvari uzun dırnaqlar, nəhəng
və yöndəmsiz bədən, dəhşətli nərilti, günəş işığından qorxma
və daha nələr-nələr...
Vampir deyilən yarı insan, yarı heyvan məxluqların
mövcudluğu barədə tutarlı dəlillər yoxdur. Lakin hər kəs eyni sözləri
deyir: Qorxulu sifət, qanlı yırtıcı dişlər, caynaqvari uzun dırnaqlar,
nəhəng və yöndəmsiz bədən, dəhşətli nərilti, günəş işığından qorxma və
daha nələr-nələr... Onun haqqında xüsusilə də son dövrlər
ardı-arası kəsil¬məyən qorxulu kino-filmlər çəkilir, saysız-hesabsız
məqalələr yazılır. Dünyamızda həllini gözləyən bir sıra problemlər
azmış kimi, bəzi insanlar bu utopik ideyanı da problemlər sırasına
daxil etməkdən çəkinmirlər. Əsl məqsəd isə göz qabağındadır:
Kino-biznes qazancından gəlir götürmək, insanlarda vahiməyə səbəb
olacaq sensasiyalar yaratmaq və bir sıra digər şəxsi maraqlar. Sanki bu
mifi yaşatmaqdan xüsusi zövq alınır. Yerdə qalan yazıq əhali isə
sadəlövhcəsinə bu kabusun qorxu və həyəcanı altında yaşayaraq
ömürlərini başa vururlar. Mövcudluğunu sübut edəcək bircə dənə də
olsun inandırıcı və təkzibolunmaz dəlili olmayan bu gülünc mifin XXI
əsrdə yaşamağımıza baxmayaraq, hələ də qalmaqda davam etməsi sizcə də
qəribə deyilmi?! Nə isə. Mətləbdən uzaqlaşmayaq. “Vampir” sözünün mənşəyi və mənası İngilis
dilində olan “vampir” sözü macar mənşəli olub XVIII əsrin
əvvəllərindən, daha dəqiq desək, Avropa dövlətlərinin qitənin şərq
ucqarlarını maraqlanmağa başlamasından sonra işlənməyə başlanmışdır.
Bəzi tarixçilər bu sözün serb və ya türk mənşəli olması fikrini irəli
sürürlər. Günəşin batması ilə yenidən doğması arasında olan zaman
intervalı ərzində dirilərək məzarlardan çıxdığına, insanlara hücum edib
onların qanlarını içdiyinə inanılan fövqəlvarlıqlar kimi təsəvvür
edilən “vampir” sözünün hərfi mənası “qaniçən” deməkdir (Vampire- noun.
In stories a dead person who leaves his or her grave at night to suck
the blood of living people. Oxford Advanced learners Dictionary of
Current English. Sixth edition. Oxford university press. 2005.
page1435). Bu söz ayrı-ayrı dillərdə müxtəlif cür adlandırılır.
Məsələn, azərbaycanca – xortdan, türkçə - obur, rusca, ukrainca,
belarus, slovak və çex dillərində – upir, bolqarca – vampir, polşa
dilində – wapierz, yunanca – rikoklas, tatarca –uvır və s. Qərb
ədəbiyyatında “vampir” sözünə ilk dəfə 1734-cü ildə İngiltərədə çap
olunmuş “Oxford English” lüğətində (Oxford English Dictionary (2nd
edition). (1989). Ed. J. Simpson, E. Weiner (eds). Oxford: Clarendon
Press. ISBN 0-19-861186-2.) rast gəlinir. Daha sonra bu söz 1745-ci
ildə Harleian Misscelllanydə nəşr edilmiş “Travels of Three English
Gentlmen” (“Üç ingilis centlmeninin səyahəti”) adlı macara əsərində
(Johnson Samuel, "IV", Harleian Miscellany. London: 1745. T. Osborne,
page. 358.) işlənmişdir. Əsərdə qəbirdən şər ruhla xortlayaraq
insanları öldürüb qanını içən meyitlər vampir adlandırılmışdır. Vampirizm mifinin tarixi və ayrı-ayrı xalqlarda vampir obrazları Vampir
əfsanəsinin kökünü Mesopotamiyadakı Dəclə və Fərat çaylarının
yaxınlığında olan gil və daş lövhələrin üzərində yazılmış assuriya
yazılarında axtarmaq lazımdır. Assuriyada gözə görünməyən və
insanları təsiri altına sala bilən “Ekimmu” adlı vampirin varlığına
inanılırdı. Əfsanəyə görə o, taxtadan düzəldilmiş silahlarla, yaxud da
pis ruhları qovan birinin köməkliyi ilə məhv edilə bilərmiş. Vampirlər haqqında olan əfsanələrin rüşeymlərini qədim Babilistanda axtaranlar da az deyil.
Bundan başqa, ibranilərin müqəddəs kitabında adı keçən lilit böyük
ehtimal ki, ilk vampirlərdəndir. Lilit gecələri bayquş cildinə girib
dolaşaraq ovlamaq üçün uşaq¬ları və qadınları axtarırdı. Əfsanəyə görə
lilit Adəm peyğəm¬bərin guya Həvvadan qabaq arvadı olmuş, sonralar
Adəmə itaət etməkdən imtina edərək şeytanın tərəfinə keç¬mişdi. Çünki
o, artıq hər şeyə pisliyin gözü ilə baxırdı. Nə¬ticə olaraq o, Adəmlə
Həvvanın övladlarına, yəni bütün in¬san soyundan olanlara hücum edən
bir vampirə çevril¬miş¬dir. Vampirə oxşar qanı beyninə sıçramış
insan kimi təsəvvür olunan “Ching shih” adlı varlığa qədim Çin
əfsanələrində də rast gəlmək mümkündür. Əfsanəyə görə bu məxluq öz
qurbanını zəhərli nəfəsi və ya qanını əmərək öldürürmüş. Deyilənə görə
onu adi silahla və ya günəş işığından istifadə etməklə yaralamaq və
hətta öldürmək olarmış. Qədim Hindistan tarixində isə “qaniçənlər”
haqqında olan miflərin kökü hələ eramızdan əvvəl 3-cü minilliyə qədər
gedib çıxır. İndiki Hindistanın, Nepalın və Tibetin ümumi sərhədinin
keçdiyi Hind çayı vadisində qayalar üzərində yaşıl sifətli, tutqun göy
bədənli və uzun köpək dişləri aydın seçilən allahların təsvirləri və
bütləri qalmaqdadır. Onlardan biri olan Qədim Nepal ölüm Allahı
içərisində qanlı bir hovuzun içində qaya kimi ucalan skilet yığınları
üzərində əlində qanla dolu kəllə qapağına (qafa tası) oxşar bir piyalə
tutmuş vəziyyətdə təsvir olunmuşdur. Divara çəkilmiş bu təsvirlərdən
bəzilərinin tarixi e.ə. 3000-ci illərə qədər gedib çıxır. Vampirizmlə
bağlı fikirləri ilə tanınan Dehli Universitetinin professoru Varma
həmin ölüm allahını, eləcə də Tibet iblisini və qədim monqal zaman
allahını mifologiya tarixində ilk vampirlər hesab edir. Hind ədəbiyyatı
tarixində vampirlər təxminən eramızdan 1500 il əvvələ aid olan
yazılarda rakşasa (qədim hind dilindən tərcümədə - “mühafizə edən”
deməkdir. Heyvan üzlü bir insan və ya insan üzlü bir heyvan olaraq
təsəvvür edilən bu varlıqlar guya qurban¬la¬rının ətini yeyib, qanını
içərmişlər) və laqsuiram (körpələrin qanını soran yaraşıqlı qadınlar)
adlandırılmışdır. Onu da qeyd edək ki, Qədim Hindistan rəvayətlərində
ağacdan başı aşağı vəziyyətdə asılmış, yarasaya bənzər və qana ehtiyac
duyan “Baital” adlı vampirə oxşar varlıqdan da söhbət açılır. Bundan başqa, Qərbi Hindistanda yaşlı qadın cildində gecə vaxtı insanları ovlayan “Loogaro” adlı vampirdən də bəhs olunur. Malayziya
əfsanələrində isə vampirlərə “penangalen” deyirlər. Bu bədənsiz baş
guya uşaqların qarnında yuva salaraq onları içəridən yeyərmiş. Şərqi
Avropada qaraçılar “Mulo” adlı məxluqun varlığına inanırdılar. Deyilənə
görə “Mulo” insanın ruhu olub gecələri öz cəsədini məzarında tərk
edərək günəşin ilk şəfəqi ilə geri qayıdarmış. Əfsanəyə görə onlar
görünməz olsalar da, ona inanan insanların gözünə əsl bədənləri ilə
görünə bilərmiş. Şərqi Avropada qaraçılar həmçinin, “erkək mulolar”ın
dul qaraçı qadınları hamilə etdiyinə və ondan doğulan “dhampir” adlı
vampirin də mövcudluğuna inanırdılar. Vampirlərlə bağlı əfsanələrə
başqa xalqların mifologiyasında da rast gəlmək mümkündür. Məsələn,
ərəblərin 1001 gecə nağıllarında insan ətini yeyən “Aqul” adlı dişi
vampirə bənzər məxluqlarla bağlı hekayələr vardır. Kökü ruhlara
dayanan Afrika inanclarında da vampir əfsanəsinin izləri vardır. Belə
ki, Afrikanın bəzi qəbilələrində bir ölünün təkrar diriləcəyinə, onun
canlı bir varlığın qanı ilə yaşaya biləcəyinə inanılır. Qərbi Afrikada
dəmir dişləri və qarmaq ayaqları olan insanabənzər “Asasabonsam” adlı
vampirlərin də mövcudluğuna inanılırdı. Əfsanəyə görə onlar qarmaq
ayaqları ilə ağacdan başı aşağı vəziyyətdə sallanaraq yaşayır,
qurbanlarının barmaqlarından dişləyirdilər. Yeni Ginenin Camma
qəbiləsində Ovengua cini və ya Borneo adasında yaşayan Dayak
qəbiləsindəki “Buau” adlı məxluq da oxşar inanışlara dayanan
varlıqlardır. Vampirlərlə bağlı digər maraqlı rəvayət isə İngiltərə
tarixinə aiddir. 1200-cü illərdə İngiltərədə yaşayan dindar Walter Map
adlı şəxs bir vampirin bütöv kənd əhalisinin qanını əmərək öldürdüyünü
iddia etmişdir. Mapın söylədiyinə görə guya kənddə sağ qalan sonuncu
insan qılıncı ilə qana susamış vampirin başını iki yerə bölmüşdür. Tanınmış
vampir tədqiqatçısı Montague Summers 1928-ci ildə yazdığı “Vampir –
qohumları və yaxınları” adlı əsərində ispanların gəlişindən əvvəl
vampirlərin Meksikada yaşamış ola bildiyini söyləyir. Bu ölkədə gecələr
uşaqları ovlayıb qanlarını içən, öz ayaqlarını bədənindən ayıraraq
forma dəyişdirə bilən “Tlahuelpuchi” adlı vampirin mövcudluğuna
inanılırdı. Meksika əfsanələrində gənc uşaqları vampirə çevirən
“Civaveteo” adlı vampirlərdən də bəhs olunur. Braziliyada “Jaracara”
adlı vampirlərin mövcudluğuna inanılırdı ki, guya o, ilan kimi
görünməklə yatan qadınların qanını və südünü əmirmiş. Cənubi
Amerikada “Azerman” adlı gün boyu qadın cinsindən olan insan formalı,
lakin gecələri yarasa və ya digər heyvana çevrilən bir vampirin
mövcud¬luğuna inanılırdı. Əfsanəyə görə əgər toxumlar yerdə səpələnmiş
halda olardısa, həmin vampir onları saymaq üçün dayanarmış. Yaxud əgər
qapının qarşısında süpürgə olardısa, o, həmin otağa girməzmiş. Misirdə şəhvət və eşq macəraları ilə məşğul olan qara saçlı “Kyra” adlı vampirin var olduğuna inanılırdı. İrlandiyada
bir kelt əfsanəsində Waterford da Strongbow ağacının yanında
basdırılmış – kişiləri başdan çıxararaq onlara sarılıb qanlarını
qurtarana qədər içmək üçün ildə bir dəfə qəbirdən çıxan – “Dearg-due”
(“Qızıl qan əmici”) adlı məşhur bir qadın vampirdən bəhs olunur. Avstraliyada
yarasa kimi qanadları olan, üfunətli qoxu gələn, kişi formalı “Garkain”
adlı vampirlərin mövcudluğuna inanılırdı. Əfsanəyə görə tüfeyli gəzən
bir ovcu və ya itmiş bir uşaq onun “mangrov” adlı meşəsinə girərdisə,
o, ağacdan ovunun üzərinə tullanar və qanadları ilə onu tutarmış, bu
zaman qurbanı pis qoxudan nəfəsi kəsilər, “Gurkain” isə onun bədənini
yeyərmiş. Bolqarıstanda tək burun dəliyi olan “Krvopijacs” (“obour”
adı ilə də tanınır) adlı vampirin mövcudluğuna inanılırdı. Əfsanəyə
görə bu vampirlər məzarların ətrafında güllər gördükdə
hərəkətsizləşirmişlər. Onları öldürməyin tək yolu isə cadu edərək
ruhlarını bir şüşə içərisinə qatıb odda yandırmaq idi. Albaniyada
gecə vaxtı milçək cildinə girərək uşaqların qanını içən “Shitriga” adlı
vampirin mövcudluğuna inanılırdı. Maraqlıdır ki, XX əsrin ilk illərində
bir çox erməni həmin məxluqu uşaq ölümlərinin əsas səbəbi kimi qəbul
etmişdir (Təəccüblüdür ki, görəsən, nə üçün qondarma “qırğın” və
“qətliam” hadisələri uyduraraq özlərini əzilən bir millət kimi qələmə
verən mənfur ermənilər həmin uşaq ölümlərinin də səbəbini Azərbaycan,
bütövlükdə isə türk millətinin üzərinə atmaq istəməyib. Yəqin ki,
ağıllarına gəlməyib?!). Polşa və Rusiyada normal insan kimi gözə
görünən, lakin ağzında diş əvəzinə arı iynəsi olan və ovuna günortadan
sonra gecə yarısına qədər çıxan “Vampir” adlı vampirin mövcudluğuna
inanılırdı. Əfsanəyə görə o, yalnız yıxıldığı zaman vücudu partlayır,
bədənindən yüzlərlə iyrənc heyvanlar əmələ gəlirdi. Deyilənə görə
onlardan biri qaçardısa, “vampir”in ruhu da qaçmış olurdu ki, bu da
onun gələcəkdə intiqam almaq üçün geri qayıtmağına səbəb olurdu. Qədim
Yunanıstan və Roma əsatirlərinə gəlincə isə , qaniçənlər – gözəl qadın
və ya qorxunc ruh cildinə girərək insanları ovlayan lamiyalar,
rikolaklar və başqa obrazlarla təmsil olunmuşdur. Lamiya yunan
mifologiyasına görə Allahlar Allahı Zevsin məşuqəsidir. Zevsin arvadı
Hera ona qarşı savaşmışdır. Lamiya dəli olmuş və öz dölünü öldürmüşdür.
Bundan sonra o, gecələr insanların uşaqlarını həmin üsulla öldürmək
üçün ova çıxmışdır. Yunan əfsanələrində yeni ilə keçən gün gözə
görünən, yarı insan, yarı heyvan olan “Callicantzaros” adlı vampirdən
də bəhs olunmuşdur. Deyilənə görə o, qəsəbələrin girişində və ya
düzənlik yerlərdə gəzib yeraltı mağaralarda yatarmış. Guya yer üzünə
çıxdıqda “Callicantzaros” ölümsüz olmayan bir qadını yeraltı dünyasına
gəlin gətirmək və ondan uşağı olması üçün qaçırarmış. Əfsanəyə görə ana
və atası ölümlü olan bu vampirin dişlədikdən sonra yediyi ilk qurbanı
öz qardaşı və bacısı olmuşdur. Yunan rəvayətlərində möhkəm pəncələrə
malik olan, qurbanlarının qanını içən vampirə bənzər “Keres” adlı
varlıqdan da söhbət açılır. Yunan və Roma əsatirlərində yer alan bir
hekayə isə “Mennipus” adlı gənc bir adamın toyundan bəhs edir. Toyda
tanınmış bir filosof olan Tyanalı Apollonius çox gözəl olduğu
söylənilən gəlini araşdırır. Sonda o, gəlini vampir olmaqda
günahlandırır və hekayəyə görə gəlin vampir olduğunu etiraf edir.
Əfsanəyə görə gəlinin Mennipus ilə evlənməsinin səbəbi əlinin altında
içmiş olacağı təzə qan saxlamaq imiş (Bu hekayə bizim eranını birinci
əsrində Philostratas adlı şəxs tərəfindən də danışılmışdır). Romada
əhali gecələr bayquşa çevrilərək uşaqların qanını əmən və onların
daxili orqanlarını yeyən “Stryx” adlı vampirin mövcudluğuna da inanırdı. Digər vampir obrazları Ayrı-ayrı
xalqların inanclarında mövcud olmuş haqqında bəhs edilən “vampir”
obrazlarından başqa, müxtəlif xalqlarda digər vampir obrazlarına da
rast gəlmək mümkündür. Məsələn, İncubus və Succubus (Avropa), Glaistig
(Şotlan¬diya), Leanansidhe (Man adası), Soucouyan (Dominikan), Strigoi
(Rumıniya), Veshtitza (Serblərdə), Vrykolakas (Yunanıstan) və s. Bəzi vampirlər isə aşağıdakı kimi təsəvvur olunmuşdur: Aswang
– Gündüz insan, gecə isə vampir olan gözəl bir qız kimi təsvir
olunmuşdur. Ov etdiyi zaman böyük bir quşa çevrilir və içi boş olan
dilini qurbanının boğazına soxaraq qanını içirmiş; Bas – Əsasən donuz, bəzən də insan qanı içən vampir; Kappa – Su olan yerlərdə yaşayan, heyvan qanı ilə bəslənən vampir; Tenatz
– Ölmüş insanların bədənlərini ələ keçirib ruhlarına hakim olan və
insan qanı içib gecələr məzrlıqlara girdikdə siçana dönən vampir. Bir
sıra digər vampirlər və vampirəbənzər varlıqların isə adlarını
sadalamaqla kifayətlənirik: Asema, baobban sith, nora, polong, redcaps,
ustrel, vetala və s. Kilsənin və din xadimlərinin “vampirizm” əfsanəsinə reaksiyası Tarixdən
məlum olduğu kimi 1215-ci ildə Romada keçirilmiş Dördüncü laferan
Soborunda vampirlərin mövcudluğu kilsə tərəfindən qəbul olundu və kilsə
özünü vampirlərin kökünü kəsmək qüdrətində olan yeganə güc kimi elan
etdi. 1347-ci ildən etibarən isə üç il müddətində Avropada bubon
xəstəliyi (qasıqda limfa düyünlərinin iltihabı) tüğyan etdiyi dövr
ərzində kilsə bunun əsas səbəbini məhz vampirlərlə əlaqələndirdi.
Xəstəliyin mahiyyəti barəsində heç bir təsəvvürə malik olmayan kütlənin
isə 25 milyon insanın ölümünə səbəb olan bu bəlanı fövqəlqüvvələrin
qəzəbi kimi düşünməkdən başqa çarəsi qalmadı. Həmin dövrdə
xəstəliyin yayılma mənbəyi belə qəbul olundu: Guya xortlayan meyitlər
insanlardan intiqam almaq üçün onları dişləmiş, nəticədə isə vampirlər
ortaya çıxmışdır. Bu dövr ərzində kilsənin vampirlərə qarşı mübarizəsi
yalnız quru təbliğatla məhdudlaşdı və bununla əlaqədar əməli heç bir iş
görülmədi. Bu hal isə “xortlama” hallarının, vampirizm kabusunun yazılı
şəklə düşməsinin əsasını qoydu. Başqa sözlə, əhali arasında şifahi
şəkildə dolaşan şayiəllər artıq yazılı şəkil¬də ifadə olunmağa başladı.
Təsadüfi deyil ki, təxminən 200 il sonra, daha dəqiq desək, 1489-cu
ildə “Malleus Maleficarum” adlı kitab yazılmışdır. Əslində cadugərlərin
zülmündən bəhs edən kitab olmasına baxmayaraq, həmin kitabdan
vampirlərə qarşı mübarizə zamanı da istifadə olunmuşdur. Məhz bu səbəbə
görə də, təəssüf ki, yazılanlar tətbiq edilərək bir çox məsum insan
günahsız yerə vampir hesab edilib edam olunmuşdur. Bu kitab guya
şeytana uyanları tanımaq və onların zülmündən qorunmaq üçün yollar
göstərirdi. Dini alim Leo Allatiusun 200 il sonra tapılan yazıları
kilsənin uzun müddət vampirlərə olan inancının davam etdiyini göstərən
bir sənəddir. 1645-ci ildə “On The Current Opinions of Certain Greeks”
adlı araşdırması ilə Allatius kilsənin bir tələbəsi kimi yunanlarda
vampir anlayışını tədqiq etmişdir. Fikrimizcə, Allatius, bəlkə də,
vampirlərin şeytana xidmət edən və gecələri insan ovlamaq üçün peyda
olan varlıqlar olduğunu rəsmən elan edən ilk alimdir. Vampirizm kabusuna qarşı mübarizə Nəhayət,
1700-cü illərin əvvəllərində Parisdəki Sarbonna Universiteti ölünün
vampirə çevrilməsi fikrini puça çıxarmaq üçün bədənin formasının
dəyişməsi fikrinə rəsmi olaraq qarşı çıxdı. Bununla da həmin
universitet məntiqsiz batil inancların səbəb olduğu vampir hesab edilən
cəsədin bədən formasının dəyişməsi fikrinə qarşı çıxaraq radikal bir
mövqe nümayiş etdirdi. Bundan sonra vampirlərlə bağlı batil inancları
tənqid edən digər alimlər də öz sözlərini deməyə başladılar. Məsələn,
Fransız rahib Dom Augustine Calmet cəsarətlə 1746-cı ildə “A Treatise
on Apparations Spirits And Vampires a.k.a. The Phantom World”
(“Xəyalətlər, Ruhlar və Vampirlər haqqında elmi bir kitab – Xəyali
Dünya”) adı vampirlərin mövcudluğunu ciddi şübhə altına alacaq qədər
güclü bir kitab yazmışdır. Calmet hələ o vaxtlar öz kitabında
vampirlərin mövcudluğunu qəbul etmək üçün əvvəlcə tutarlı faktlar və
təkzibolunmaz sübutlara ehtiyacın olduğunu bildirmişdir. Vampirlər bədii ədəbiyyatda və kino-filmlərdə Dünya
ictimaiyyətinə bədii ədəbiyyatdan və kino-filmlərdən bir sıra məşhur
vampirlərin adı məlumdur. Məsələn, Dr. John Polidorinin “Vampyre”
əsərindəki (1819) günahkar vampir Lord Ruthven (bəzi mənbələrə görə adı
çəkilən əsər məşhur ingilis şairi Lord Byron tərəfindən yazılıb),
İrlandiyalı yazıçı Joseph Sheridan Le Fanunun “Carmilla” əsərindəki
(1872) lezbiyan dişi vampir, digər İrlandiyalı yazıçı Bram Stoukerin
“Drakula” romanındakı (1897) Drakula, “Queen of the Damned” filmindəki
əsmər rəngli Atasha, 1931-ci ildə vampirlər haqqında çəkilmiş qorxu
filmindəki Bela Luqoşinin canlandırdığı vampir obrazı və s. Elə
məhz Bela Luqoşinin canlandırdığı qara saçlı, solğun bənizli, yırtıcı
dişləri və uzun iti caynaqları olan, qərb və şərqin qarışıq aksenti ilə
danışan insandan çevrilmə varlıq “vampir” adlı utopik varlığın
beyinlərdə həkk olunan obrazı oldu. Onu da qeyd edək ki, kino-film
tarixində vampirlər haqqında ilk film 1922-ci ildə alman rejissoru
Murnau tərəfindən çəkilmişdir. 1930-cu illərdə isə Hollywoodun
film möv¬zuları içə¬risində ən diqqət mərkəzində olanı məhz
vam¬pir¬lərlə bağlı olan mövzular idi. Kino-filmlərin ən tanın¬mış
vampir oyunçusu isə Christopher Lee idi. Mifoloji və folklor vampirləri Mifoloji
vampirlərlə folklor vampirləri bir-birindən əhəmiyyətli dərəcədə
fərqlənir və onları qətiyyən qarışdırmaq olmaz. Məsələn, Slaviyan
folklorundakı vampir Bram Stoukerin yaratdığı vampir obrazına qəti
şəkildə oxşamır. Belə ki, Broum Stoukerin “Kont Drakula” adlı vampiri
Transilvaniyada yaşayan bir macardır. Onun prototipi isə Rumıniya kralı
Vlad Tepeş adlı biridir ki, göstərdiyi şücaətlərə görə o, imperator
Siqizmund tərəfindən xüsusi emblemlə mükafatlandı¬rıl¬mışdır. Emblemin
üzərində xaç formasında çarmıxa çəkilmiş qanadlı əjdaha (drakul)
təsviri olduğundan onların sülaləsi Drakullar adlandırılmış, 1476-cı
ildə türklərlə savaşda məğlub olaraq sülalənin mövcudluğu başa çatmış
və bundan sonra elə bir izi qalmamışdır. Məhz Broum Stoukerin adı
çəkilən romanının işıq üzü görməsi ilə tarixdə belə bir şəxsin və
sülalənin olması bütün diqqəti özünə yönəltmişdir. Bədii ədəbiyyatda
“vampir” surəti istər “iş üslubu”na, istərsə də xarici görkəminə görə
fərqlənir. O, kök bədənli, dağınıq saçlı, qızarmış sifəti və ölgün
gözləri olan çirkab içərisində yaşayan bir slaviyandır. Mifoloji vampir
öz qurbanının qanını boynundan dişləyərək sorduğu halda, bu pis qoxulu
məxluq üfunətli dişlərini ovunun sinəsinə və ya əl-ayağına batırır,
dəbdəbəli qalada deyil, məzarlıqda ömür sürür. Vlad Tepeş kimdir?!
Tarixə nəzər salsaq görərik ki, Vlad Tepeş Drakula XV əsrdə yaşamış və
türk ordusuna qarşı savaşmış həqiqi bir Rumıniya kralı olmuşdur. Bu gün
belə Vlad Tepeş Drakula Rumıniya tarixində qəhrəman hesab edilir.
Təsadüfi deyil ki, Rumıniya ordusu onun şərəfinə modern bir hücum
vertolyotuna “AHO1-RO Drakula” adını vermişdir. Qəhrə¬man olmasına
baxmayaraq, o, həm də bir qatil idi. Canavar ruhlu olan bu adamın ən
sevimli qətl üsulu isə qurbanını paza keçirərək öldürməyi idi. Onun
qəsri Rumıniyada Wallachia bölgəsində, yəni məşhur Transilvaniyada
arges çayı sahillərində yerləşmişdir. 1456-cı ildə Vlad Tepeş buraya
hakim idi. Onun qəsri qayalar üzərində əlçatmaz bir yerdə
yerləşdiyindən strateji baxımdan çox əlverişli idi. Həmin vaxtlar
Wallachiada iki sinif var idi: kölələr və boyarlar. Vlad Tepeşin
məqsədi boyarları qorumaq idi. Bu dövrdə Osmanlıların hücumları nəfəs
almağa imkan vermirdi. Osmanlı taxtında isə Fateh Sultan Mehmet
oturmuşdu. Bizansı məhv edən gənc sultanın gözü Balkan ərazilərində
idi. O, boyarların silahlanmasına və ordu qurmalarına heç cür imkan
vermirdi. Vlad Tepeş isə türklərə qarşı gizli şəkildə təşkilatlanırdı.
Nəhayət, o, 1457-ci ildə bir hücum hazırladı və gecə yarısı
Osmanlıların tərəfini saxlayan boyarların qəsrlərini tək-tək ələ
keçirərək onları ailələri ilə birlikdə əsir götürdü. Vəhşət və
barbarlıq həmin gecə başladı. Belə ki, o, əsirləri aylarla dolandıraraq
tək-tək öldürtdü. İnanılmaz işgəncələr edirdi. Əsirlərdən bəzilərini
uçurumlardan atır, bəzilərinin diri-diri dərilərini soydurtdurur, bir
qismini aclıqdan öldürtdürür, bir hissəsini isə buzlu sularda
boğdurtdururdu. Bu xəbər türk fatehinə çatdıqdan sonra Osmanlı ordusu
bölgəyə daxil oldu. Vlad Tepeş əvvəlcə bir neçə döyüşü qazandı və əsir
götürdüyü türkləri tragedik şəkildə qətlə yetirdi. Çoxunun əmmaməsini
başına mismarladaraq paza oturtdururdu. Deyilənlərə görə Vlad Tepeş
həmin vaxt 20 min türkü paza keçirmək üsulu ilə öldürtdürüb meyitlərini
paza keçirilmiş vəziyyətdə yan-yana sıraladaraq düzdürtmüşdü. O, sözün
əsl mənasında, azğınlaşmışdı. Yağ qazanları qaynadır, insanları
diri-diri içlərinə atdırırdı. Kəsdiyi başlardan qüllələr yığını
düzəltdirib qarşısında oturaraq şərab içirdi. Belə vəhşi qətl
mərasimlərini günlərlə davam etdirirdi. Vlad Tepeş öldürtdüyü insanları
bişirib doğramaqdan da zövq alırmış. O, həmçinin yeməklərində
qurbanlarının qanlarını çörəyə batırıb yeyərmiş. Bütün bu deyilənlər
1463-cü ildə dürüst olaraq hazırlanmış “The story of a Bloodthirsty
Madman called Dracula of Wallachia” sənədində öz əksini tapmışdır.
Göründüyü kimi Vlad Tepeş Drakulanın həqiqətən insan qanı içməkdən zövq
alması tarixi sənədlərlə də təsdiqlənir. Lakin bütün bunlar onun bir
vampir olmasına dəlalət etmir. Çünki insan qanına olan meylindən başqa,
vampirlərə xas olan heç bir əlaməti onda müşahidə edən olmamışdır.
Törətdiyi vəhşiliklər onun sadəcə inanılmaz dərəcədə qəddar biri
olduğuna dəlalət edir. Belə qaniçən qəddarlara isə tarixin hər dövründə
rast gəlinmişdir. Axırda Osmanlı ordusu Tepeşi qəsrində sıxışdırdı.
Amma qəsri ələ keçirmək çox çətin bir iş idi. Beş qülləsi olan qəsrin
strateji vəziyyəti və dik qayalar türklərin top atəşinə ciddi mane
olurdu. Bu vaxt türklər davamlı olaraq çarpaz atəş altında qaldılar.
Bir versiyaya görə qəsrdən uzaq məsafəli yerlərə çıxışı olan gizli
keçidlər var idi. Osmanlı əsgərləri səylə savaşarkən Tepeşin qəsrdən
artıq qaçması barədə xəbərlər yayıldı. Türk ordusu Tepeşin həqiqətən
qəsrdə olmadığına əmin olduqdan sonra geri çəkildilər. Lakin savaş hələ
bitməmişdi. Müntəzəm şəkildə türklərlə mübarizə aparan Tepeş 1462-ci
ildə sıxışdırılaraq geri çəkildiyi Poenaridə mühasirəyə düşdü. Arvadı
çaya tullanaraq intihar etdi. Ancaq Tepeş buradan da qaça bildi.
Deyilənlərə görə qısa bir müddət sonra türklərə məğlub olmuş, daha
sonra öldürülmüş və başı kəsilərək İstanbula gətirilmiş, bədəni isə
qayalardan aşağı atılmış, cəsədinin hissələrini toplayan rahiblər onu
Snaqovda bir monastırın gizli zirzəmisində basdırmışlar. Maraqlı məqam
isə odur ki, 1931-ci ildə monastırda açılan həmin məzar boş olmuşdur. Vlad
Tepeşin qəsrinə gəlincə isə, bu qəsr, türklər tərəfindən Tepeşdən qisas
almaq üçün dağıdılmışdır. Qəsrin qalıqları 1940-cı ildə baş vermiş
zəlzələ zamanı tamamilə məhv olmuşdu. Qeyd edək ki, 1960-cı illərədək
qəsrin yeri bilinmirdi. Onun yerini Raymond T. McNally və Radu F.
Florescu tapmışdır. Daha sonra qəsr bərpa edilmiş, Rumıniya üçün mühüm
gəlir mənbəyi olmuşdur. Tarixdən məlum olduğu kimi Vlad Tepeşin
qəsrinin yerini müəyyənləşdirən Radu F. Florescu əldə etdiyi sənədlərlə
Tepeşin qurbanlarının qanını içməsini və ölümsüz olması istəməsini
yazılı olaraq açıqlamışdır. Broum Stoukerin Drakulası Broum
Stouker “Drakula” adlı romanını 1897-ci ildə yazmışdır. Konkret
dəlillər olmasa da, Broum Stoukerin Vlad Tepeşlə bağlı tarixi mənbələri
hansısa bir formadasa ələ keçirdiyi zənn edilir. Yuxarıda da qeyd
etdiyimiz kimi Tepeş Stoukerin Drakulasının prototipi idi. “Drakula”
sözü “Əjda¬hanın oğlu”, “Şeytanın oğlu” mənalarını ifadə edir.
Dra¬ku¬la¬nın vampirlərlə əlaqəsi Stoukerin əsəri ilə başlanmışdır.
Əslində, Stouker bir vampir romanı yazmaq istə¬yirdi. O dövrdə bu
xarakterli romanlar yazmaq dəbdə idi. Çox güman ki, Vlad Tepeşi düşünüb
təbii olaraq o, əsə¬rində məkan kimi Transilvaniyanı tərcih etdi.
Halbuki Stouker həyatda heç vaxt Transilvaniyaya getməmişdir. Görünür,
kitabxanalarda uzun müddətli gərgin araşdır¬maları öz bəhrəsini
vermişdi ki, Stouker Vlad Tepeş və onun qəsrinin tarixi haqda öyrənmiş
və bu yöndən yola çıxaraq məşhur romanını yazmışdı. Müəmmalı hadisə 1977-ci
ildə çox qəribə və müəmmalı bir hadisə baş verdi. Belə ki, amerikalı
səyyah Vincent Hillyer icazə alıb bir gecəlik Vlad Tepeş Drakulanın
qəsrində qaldı. Həmin gecə hücuma məruz qalıb boynundan dişlənildikdən
sonra “Drakula” romanı və “Vampirizm kabusu” yenidən gündəmə gəldi... “Vampir” əfsanəsinin yaşamasına səbəb olmuş manyak ruhlu insanlarla bağlı tarixə qısa ekskursiya 1404-1440-cı
illər: Fransada Gilles de Rais adlı şəxs gənc kişiləri vampirizmə və
sadizmə aid edilən üsullarla qətlə yetirdiyi üçün həbs edilmişdir; 1560-1614-cü
illər: Sabine Baring Gouldun “The Book of Werewolves” adlı kitabında
“Qan əmici qrafinya” adlandırılan macar qrafinyası Elizabeth Bathorynin
mərhəmətsizliklərindən bəhs olunur. O, mükəm¬məl təhsil almış ağıllı
bir qadın olmasına baxmayaraq, çox zalım bir xarakterə malik idi. Əri
hərbiçi olmuş müharibə¬lər¬də əsir düşmüş türk əsgərlərinə qəddarlıqla
işgəncələr ver¬miş¬di. E. Bathoty əslində qəddarlığı ərindən
öyrənmişdi. Ərinin ölümündən sonra isə onda yaranan ölüm qorxusu
xidmətçi və kölələrinə sadist və qəddar davranmasına yol açmışdır. E.
Bathoty qurbanlarını döymə¬yə alışmış olmaqla yanaşı, çox vaxt onları
şikəst də edirdi. Deyilənlərə görə o, bir dəfə Castle Csejthe adlı
evinin yaxın¬lığın¬da qurbanlarının bədəninə qarlı və soyuq havada su
tökərək dondurmuş¬du. İddialara görə E. Bathoty bir dəfə xidmətçisi
olan qızın vücudunu dəfələrlə dişləyərək ona işgəncələr vermişdi. O,
gənc qalması üçün insan qanı ilə çimirmiş. Bir mənbəyə görə o, 650 qızı
öldürüb qanını içmişdi. Ölülərin sayı çoxaldıqda E. Bathotyin
xidmətçiləri cəsədləri onun qəsrindən kənara tullayırdılar. Qan içində
olan meyitləri tapan kənd əhalisi təbii olaraq onların vampirlər
tərəfindən öldürüldüyünü düşünmüşdülər. E. Bathoty 1610-cu ildə gənc
qızları öldürdüyünə görə həbs edildi. Deyilənlərə görə qurbanlarının
cəsədləri qəsrində tapılmışdı. 1611-ci ildə iki dəfə keçirilən məhkəmə
prosesində həqiqi ifadəsi alındı və o, təqsiri sübut olunduğundan
Karpatya dağlarında yerləşən qəsrindəki yataq otağına həbs edildi. Bir
müddət sonra isə o, öldü. E. Bathoty haqqında danışılan əfsanələr bu
gün belə səngimək bilmir. Belə ki, onun ruhunun ana vətəni olan
Karpatyada gecə vaxtları ətrafı dolaşaraq qan axtardığı iddia edilir.
Göründüyü kimi, onun qanlı hekayəsi bizə ağlı başında olmayan qəddar
bir qatilin törətdiyi cinayətlərin yanlış şərh edilməsinin cahil
insanların inanclarında vampirizm əfsanəsinin yaşamaqda davam etməsinə
necə böyük təsir göstərdiyini bir daha ortaya qoyur; XVI əsr: Gilles Garnier adlı biri Fransada aclığını aradan qaldırmaq üçün yalnız dişi qurbanlarını öldürüb qanını içmişdir; XVI əsr: Clara Geisslerin adlı şəxs caduluq və vampirizmlə bağlı işlərlə məşğul olduğu üçün həbs edilmişdir; XVIII
əsr: Peter Plogojowitz adlı biri Macarıstanda 10 gün ölü qaldıqdan
sonra guya ki, dirilərək gecə vaxtları insanları ziyarət edib onları
vampirə çevirirmiş; 1727-ci il: Arnold Paole adlı şəxs vampir
gördüyünə and içdikdən sonra qəzaya düşərək ölmüşdür. Əfsanəyə görə
öləndən sonra dirilərək kəndə hücum etmiş, kənd əhalisi onun ürəyinə
paz batıraraq öldürmüşdür; XIX əsr: Sergeant Bertrand adlı bir ruhi xəstə Fransada məzarları eşməklə məşğul olurdu; 1867-ci
il: Portuqaliyalı dənizçi James Brown gəmidəki özü kimi digər iki
dənizçini öldürdükdən sonra birinin boynundan dişləyib qan içərkən
yaxalanmış, ona məhkəmə tərəfindən ölüm cəzası verilməsi istənilsə də,
ruhi xəstə olduğu hesab edilib dəli xəstəxanasında müalicə olunmasına
qərar verilmişdir; 1883-1931-ci illər: Peter Kurten adlı şəxs
“Düsseldorf vampiri” olduğu güman edilən erotik şəkildə qan içməyi
sevən bir hematodipsiac idi. Arvadı tərəfindən polisə xəbər verildikdən
sonra törətdiyi bir çox cinayətlərin üstü açılmışdır; 1879-1925-ci
illər: Fritz Haarmann adlı şəxs Almaniyada “Hanover vampiri” adı ilə
qurbanlarını yemədən əvvəl boyunlarını dişləyərək qanlarını içirdi. Uşaqlıq
dövrünü atasının qorxusu altında yaşayan Fritz Haarmann gənc ikən
orduda xidmət etmişdir. Çox keçmədən uşaq zorakılığına görə cəza
verilmiş, bundan sonra İsveçrəyə qaçmışdır. Küçələrdə yaşayan Fritz
Haarmann heyvanları öldür¬məkdən zövq alırmış. I Dünya müharibəsindən
sonra polis dəstələrinə qatılmış və casusluq etmişdir. O, homoseksual
idi. Küçələrdə tanış olduğu gənc oğlanları evinə dəvət edir, onlarla
cinsi əlaqəyə girdikdən sonra öldürdürdü. 1919-cu ildə qanuni olmayan
yolla cinsi əlaqəyə girdiyinə görə 9 ay müddətinə azadlıqdan məhrum
etmə cəzasına məhkum edilmişdir. Həbsxanadan çıxdıqdan sonra Hans Grans
ilə tanış olmuşdur. Hans Grans onun həm sevgilisi, həm də “cinayət
partnyoru” olmuşdur. 1920-ci illərdə Fritz Haarmannın törətdiyi
cinayətlər artıq çoxalmağa başlamışdır. O, artıq qurbanlarının
boyunlarını dişləyib qanlarını içirdi. 1924-cü ildə polis onun
cinayətlərinin izinə düşdü. Uşaqları qeyb olan bir neçə ailə polisə
xəbər verdikdən sonra artıq Fritz Haarmannın bu işlə əlaqəsinin olduğu
ortaya çıxdı. Fritz Haarmann həbs edildikdən sonra onun evini axtaran
polislər 20-yə yaxın insan cəsədinin qalıqları ilə rastlaşdılar. Bütün
bunlardan sonra Fritz Haarmann Hans Gransı da ələ verərək günahlarını
etiraf etdi. 24 cinayət üzrə ittiham olunsa da, törətdiyi cinayətlərin
sayının 50-yə yaxın olması düşünülür. İnsan əti yemək də daxil olmaqla,
bütün iyrəncliklərə yol verən Fritz Haarmann bir vaxtlar qəssab
olduğundan müştərilərinə onların xəbəri olmadan insan əti satdığını
belə etiraf etdi. 15 aprel 1925-ci ildə keçirilmiş məhkəməsindən sonra
Fritz Haarmann başı kəsilərək edam edilmiş və beyni araşdırılması üçün
Göttingen Universitetinin alimlərinə göndərilmişdir; XIX əsr: Antoine Leger adlı biri Fransada gənc qızı qanını içmək də daxil olmaqla hər cür işgəncəni etdikdən sonra öldürmüşdür; XIX
əsr: Vincenzo Verzeni Buttanaucco adlı şəxs İtaliyada cinayət,
şikəst¬etmə və vampirizmlə bağlı ittiham olunaraq həbs olunmuşdur; XIX
əsr: Mercy Brown adlı biri Rhude adasında öldükdən sonra bədəninin
çürüməməsi səbəbindən vampir olmasından şübhələnildiyi üçün başı
kəsilmişdir; 1910-cu il: Salvarrey Galazanna adlı bir nəfər vampir
olduğunu deyərək Portuqaliyada tapılmış boynu dişlənilən ölmüş qızı
qətlə yetirdiyini bildirmişdir; XX əsr: John George Haigh adlı ruhi
xəstə olan biri qurbanlarının qanlarını içdikdən sonra meyit
qalıqlarını məhv etmək üçün onların üzərinə sülfürik asit tökmüşdür. Misalların
sayını artırmaq da olar. Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, tarixin
müxtəlif dövrlərində manyak ruhlu vəhşi və ya xəstə insanların bu cür
iyrənc və tük ürpədici hərəkətləri insanların beynindəki vampirizm
kabusunun nəsildən-nəsilə ötürülməsinə böyük təsir göstərmişdir. Dünyanın tanınmış vampir tədqiqatçısı Rosemary Ellen Guileyin vampir haqqındakı görüşləri
Hazırda Baltimore yaxınlığında Marylandda yaşayan Rosemary Ellen Guiley
müəmmalı və sirli məxluqlarla araşdırmalar aparıb fövqəlvarlıqlar
haqqında 41 kitab, 8 ensik¬lopediya və yüzlərlə məqalələr yazmışdır.
Onun əsər¬ləri dünyanın 13 dilinə tərcümə edilmişdir. Rosemary Ellen Guileyin kitab və ensiklopediyalarının bir neçəsinin adı ilə sizi tanış edirik: Ruhlar, xəyalət və fövqəlvarlıqlarla bağlı kitab və ensik¬lo¬pe¬diyaları: • The Encyclopedia of Ghosts and Spirits. Facts On File, 1992. Second ed. 2000. Third ed. 2007. • The Encyclopedia of the Strange, Mystical and Unexplained. Gramercy Books/Random House, 2001. • The Atlas of the Mysterious in North America. Facts On File, 1994. • Harper's Encyclopedia of Mystical and Paranormal Experience. Harper San Francisco, 1991. • Moonscapes: A Celebration of Lunar Astronomy, Magic, Legend and Lore. Prentice-Hall, 1991. Sehrlə bağlı ensiklopediyası: • The Encyclopedia of Magic and Alchemy. Facts On File, 2006. Ruhun başqa varlıqlara keçməsi ilə bağlı kitabı: • Tales of Reincarnation. Pocket Books, 1989. Qurdadamlar və cadugərlərlə bağlı ensiklopediyası: • The Encyclopedia of Witches and Witchcraft. Facts On File, 1989. Second ed. 1999. Yuxular və intuisiya ilə bağlı kitabları və ensiklopediyası: • The Tao of Dreaming. (With Sheryl Martin, OMD) Berkley, 2005. • The Dreamer’s Way: Using Proactive Dreaming for Creativity and Healing. Berkley, 2004. • Dreamspeak: How To Understand the Messages in Your Dreams. Berkley, 2001. • Dreamwork for the Soul. Berkley, 1998. • The Encyclopedia of Dreams: Symbols and Interpretations. Crossroad, 1993; Berkley, 1995. • Breakthrough Intuition: How To Achieve A Life of Abundance by Listening to the Voice Within. Berkley, 2001. Mələklər və pərilərlə bağlı kitabları və ensiklopediyası: • Angel Magic for Love and Romance. Galde Press, 2005. • Fairy Magic. Thorsons/HarperCollins, 2004. • The Encyclopedia of Angels. Facts On File, 1996. Second ed. 2004. • Ask the Angels. Element/HarperCollins, 2003. • I Bring You Glad Tidings: Inspiring True Stories of Christmas Angels. Pocket Books, 1999. • An Angel in Your Pocket. Thorsons/HarperCollins, 1999. • Angels of Mercy. Pocket Books, 1994. Möcüzələr və ibadətlərlə bağlı kitabı və ensiklopediyası: • The Quotable Saint. Facts On File, 2002. • The Encyclopedia of Saints. Facts On File, 2001. Gələcəyi görməyə imkan verən xüsusi kartlar və şəkillərlə bağlı kitabları: • The Mystical Tarot. New American Library, 1991; Signet, 2001. • The Angels Tarot. HarperSanFrancisco, book and deck set,1996. • The Alchemical Tarot. Thorsons/HarperCollins, book and deck set, 1995.
Rosemary Ellen Guiley dünyanın əksər bölgələrinə səyahətlər edərək
vampir¬lər¬lə bağlı təqribən min səhifəlik bir dosye hazırlamışdır. O,
ayrı-ayrı ölkələrdə fəaliy¬yət göstə¬rən 1000-dən çox vampir dərnəyini
ziyarət etmiş, tədqiqat obyekti ilə bağlı saysız-hesabsız insanlarla
görüş¬müşdür. Gəldiyi nəticələr o qədər maraqlı olmuşdur ki, onun əsəri
təhsil qurumları tərəfindən böyük məbləğdə pul ödə¬ni¬lərək satın
alınmışdır. Onun sırf vampirlərlə bağlı kitabları və ensiklopediyası aşağıdakılardır: • The Encyclopedia of Vampires, Werewolves and Other Monsters. Facts On File, 2005. • The Complete Vampire Companion. Macmillan, 1994. • Vampires Among Us. Pocket Books, 1991. İlk
olaraq qeyd edək ki, Guiley vampirlərin həqiqətən mövcud olduğu
qənaətindədir. Lakin onun tərif etdiyi vampir məfhumu insanların
beyninə həkk olunmuş vampir obrazından əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənir.
Guiley qeyd edir ki, “Onlar aramızdadırlar, bizim kimidirlər, lakin
fərqli yaşayırlar”. O, illər boyu davam edən araşdırmalarından sonra
nə Broum Stoukerin Drakulasına, nə də ki, Anne Ricenin Lestatına və ya
Armandına rast gəlmədiyini bildirmişdir. Onun fikrincə, bunlar
həqiqətdən uzaq olub insanların yalnız fantazi¬yalarını əks etdirir.
Guileyin dediklərindən belə başa düşmək olar ki, vampirlər Klaus
Kinski, Christopher Lee və ya Bela Lugosi kimi çirkin deyil, əksinə,
onlar Gary Oldman, Antonio Banderas və ya Tom Cruise kimi yaraşıqlı və
seksidirlər. Ona görə həqiqi vampirlər, hər şeydən əvvəl, qan fetişisti
deyildir. Şüurlu olaraq bəziləri insan və ya heyvan qanı içməyi arzu
edirlər. Bu isə, onların qanın dadını sevmələrindən və ya bəzi seksual
ritualların təsirindən qaynaqlanır. Guileyə görə bəzi qan xəstəliyinə
tutulanların qan içməyə meyli elmə məlumdur. Buna görə də anemiya
xəstələrini vampir hesab etmək düzgün deyil. Guileyin qadın və kişi
vampirləri özlərinin vampir olduqlarını bildirirlər və onlar uzun
müddətdir ki, insan olmadıqlarına inanırlar. Bu vampirlərin heç biri
yüz yaşında olduqlarını iddia etməsələr də, qocalmalarının çox gec bir
müddətə baş verdiyini bildirirlər. Onların heç biri havada yarasaya
çevrilib uçduqlarını iddia etmirlər. Onlar əsasən qara rəngə üstünlük
verirlər. Bəziləri gecələrini klassik musiqi janrından olan konsertlərə
getməklə keçirirlər. Onların bir inanca, bir irqə, bir partiyaya, bir
millətə, hətta dünyaya bağlı olmaqdan xoşları gəlmir. Ona görə də
özlərini bütün bunların xaricində görürlər. Guileyə görə ən maraqlısı
isə odur ki, onlar öldükdən sonra diriləcəklərinə inanırlar. Guiley
sarımsaqdan, sudan və aynadan qorxmağın vampirlərlə əlaqəsinin olmadığı
qənaətindədir və o, hesab edir ki, bunların hamısı vampir folklorundan
qaynaqlanır və bu qorxuların hamısının psixoloji izahları vardır. Guiley
yazır: “Tanıdığım vampirlər dürüst inanca malikdirlər. Şüuraltında
vampir olduqlarına əmindirlər. Onlar gecələrə aiddirlər. Sirliliyi
sevirlər. Gün işığına qarşı həssasdırlar. Ən əsası isə yalnız yaşamağa
meyillidirlər. Yəni insanlarla birlikdə yaşamağı xoşlamırlar. Lakin
özlərinə bənzəyənlərlə hərdən bir qan içmək üçün bir araya toplaşırlar.
Yaşamlarındakı dəyişikliklərin özlərindən asılı olmadan baş verməsi
qənaətindədirlər. Onlara görə vampirə çevrilmək onları insanlardan və
hətta pisliklərdən qoruyur. Vampirlərdən bəziləri ruhi aləmin işləri
ilə məşğul olurlar. Belə qruplara “Ruhi vampirlər” deyə bilərik. Belə
vampirlər susuzluqlarını qanla deyil, başqalarının yaşam enerjisini
boşaltmaqla və ya əmməklə təmin edirlər. Bu vampirlər insanlara ehtiyac
duyur və qurbanlarını insanlara yaxın olaraq tapa bilirlər. Onları
tanımaq daha asandır. Həddindən artıq gecəyə meyillilikləri və təmasda
olduqları insanların enerjilərini bir neçə saatda ala bilmələrinə
diqqət yetirilərsə, onları tanıya bilərik”. Beləliklə, Guileyin
dediklərindən birmənalı şəkildə aydın olur ki, onun “vampir”
adlandırdığı insanlarla tarix boyu haqqında bəhs edilən yarı insan,
yarı heyvan məxluqlar arasında çox böyük fərq vardır və Guileyin
“vampir”i bizim mövcudluğunu təkzib etməyə çalışdığımız vampir deyil!
Onun varlıqlarını sübut etdiyi “vampir” adi insan olub, sadəcə normal
insanlardan fərqlənməyə əsas verən vampirlərə aid edilən bir sıra
xüsusiyyətlərə malikdir. Qısacası, fik¬rimiz¬cə, Guileyin “vampir”
hesab etdikləri insanları vampir adlandırmaq düz¬gün deyil. Əlbəttə,
Guileyin dedikləri həqiqətən çox düşündürücüdür. Onun fikirləri ilə
tanış olduqdan sonra insanın ağlına bu sual gəlir: Görəsən, Guileyin
“vampir” adlandırdığı insanlar tanıdıqlarımızın arasında da vardırmı?! Vampirlərə aid edilən terminlər Vampirlərlə
bağlı rəvayətlər o qədər çoxalmış, onlara məxsus yeni ifadələr o qədər
yaranmışdır ki, artıq vampirlərə aid edilən maraqlı terminlər
leksikonumuza daxil olmağa başlamışdır. Fikrimizcə, bu terminlərin çoxu
Rosemary Ellen Guileyin təsvir etdiyi vampirlərə aid edilməlidir.
Bunlardan bir neçəsi ilə sizi tanış edirik: Ancilla – Yeniyetmə, gənc vampir; Anarch – Qocaman vampirlərə hörməti olmayan üsyankarlar; Archon – Şəhər-şəhər gəzib dolaşan vampirlər; Bloodline – 13 klanı bir-birindən ayıran soy xətti; Blood Bond – Bir vampirin qanını üç dəfə içdikdə yaranan gizli və mistik bir aludəçilik; Boons – Bir vampirin başqa bir vampirə xeyirxahlıq borcunun qalması; Caitiff – Klanı olmayan vampir; Childe – Gənc, təcrübəsiz və ya axmaq işlərlə məşğul olan vampirlər üçün istifadə edilən alçaldıcı bir söz; Clan – Eyni mistik və fiziki xarakterlərə malik olan vampirlərin yaratdıqları ailə və qan bağı olmayan qruplar; Coterie – Bir-birlərini qoruyan və dəstək verən vampir qrupları; Damned – Vampirlərin ümumi adı. “Lənətlənmiş” deməkdir; Elder – 300 yaşdan çox yaşı olan vampirlər; Elysium – Elderlərin hərdənbir toplaşaraq getdikləri opera, teatr kimi mədəni yerlərə verilən ad;
Embrance – Ölə bilən birinin ölümsüz olan tərəfindən vampirə
çevrilməsi. Bu proses guya ki, ilk olaraq qurbanın vampir tərəfindən
qanının içilməsi, daha sonra öz qanını ölə bilən birinə ötürməsi yolu
ilə həyata keçirilir; Ghoul – Bir vampirin qanını içməsinə icazə verilərək yaradılan və vampirlərə xidmət edən varlıqlar; Golconda – Vampir olmaq ilə insanlıq arasında vampirlər tərəfindən quru¬lan tarazlıq; Haven – Gün işığında vampirlərin yatdıqları ev; İnconnu – İnsan problemlərindən özlərini tamamilə uzaq tutmağa çalışan vampir zümrəsi; Kindred – Vampirlərin adı; Masquerade – Edilən böyük savaşlardan sonra vampirlərin özlərini ölümdən gizlətmək üçün həyata keçirdikləri işlər; Methusalah – Artıq heç bir klana mənsub olmayan, inconnu olmuş elder vampirlər; Neonate – yeni yaradılmış vampir; Numina – Ölümsüz olmayan vampir ovçularında olan xüsusi güclər; Prince – Dişi və ya erkək vampirlərdən ibarət olan şəhəri idarə etməyi bacaran vampirlər; Sire – Ölümsüz olmayan birini vampir edən şəxs; Vitae – qan. Nod kitabı Vampirl<
|